Programma 2: Landschap & Natuur

We streven naar een samenleving die het landschap waardeert en waarbij iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het landschap en hier actief aan bijdraagt.

Om de ruimtelijke opgaven die voortvloeien uit het klimaatakkoord, de voortgaande verstedelijking en de heroriëntatie van de landbouw met behoud van draagvlak te kunnen verwezenlijken is een ‘landschapsinclusief’ omgevingsbeleid nodig: een aanpak die ervoor zorgt dat landschapskwaliteit volwaardig meeweegt bij de planning en uitvoering van projecten. Derhalve streven we naar een landschap inclusiever omgevingsbeleid. Het landschap is van iedereen en de landschapskwaliteit wordt nadrukkelijker betrokken en geprioriteerd bij maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen.

Daarnaast hebben we de ambitie om het groenblauwe landschappelijke raamwerk met meer authentieke landschapselementen en betere ecologische verbindingen uit te breiden. Tevens streven we naar een kwalitatief hoogwaardiger en kleinschaliger landschap met een betere bodem- en biodiversiteit.

Voor wat betreft de landbouwsector streven we naar een krachtige natuurinclusieve landbouw passend binnen ons fijnschalig en waardevolle landschap, waar ruimte is voor diversiteit, (nieuw) ondernemerschap, een slagvaardige herinvulling van vrijkomende agrarische bebouwing en waarbij de gemeenschap trots is op de gevestigde agrarische sector in de gemeente en vraagt om lokale producten die dichtbij ontsloten worden.

Rondom het programma Landbouw, Landbouw en Plattelandseconomie staat de gemeente Eijsden-Margraten voor een aantal opgaven:

• Een duidelijke visie voor het buitengebied, waarin met respect voor de kwaliteit van het landschap, ruimte blijft voor ontwikkeling. Een visie die in samenspraak met de samenleving en de raad wordt opgesteld.
• Een transitie van de landbouw met als doel een vitale, toekomstbestendige en duurzame agrarische sector in harmonie met milieu, natuur en landschap realiseren zonder verdere ontsiering van het landschap.
• Nieuwe vormen van beheer van het landschap bewerkstelligen waarbij naast de agrarische sector ook de lokale samenleving een bijdrage levert.
• Het behouden en versterken van het kleinschalig landschap; een landschap is ons unique selling point.
  Het verbinden van onderzoek en ondernemerschap in het streven naar het vergroten van de voedselproductie, distributie en consumptie op lokaal niveau (e.e.a. naar voorbeeld van de regio Sud-Tirol). Zie ook het programma lifestyle.
• Ketensamenwerking ( korte ketens) met aandacht voor regionale en lokale productie en een circulaire distributieketen (e.e.a. naar voorbeeld van de regio Sud-Tirol). Zie ook het programma lifestyle.

Ontwikkellijnen
Om een antwoord te geven op de geschetste opgaven komt de focus te liggen op het toekomst geven aan het buitengebied waarbij het landschap en de agrarische sector in verbinding met de samenleving wordt doorontwikkeld.
Concreet zijn de ontwikkelingen gericht op een natuur- en inclusieve aanpak middels het introduceren van nieuwe beheermodellen voor het landschap, het versterken van het landschap door aanplant van 8.301 bomen in de periode 2020-2024 en het vergroten van de waardering van en de bijdrage aan het landschap. Daarnaast betreft het ontwikkelingen gericht op het toekomst geven aan de transitie van de landbouwsector met aandacht voor herbestemming van vrijkomende locaties en het verbinden van ondernemerschap met de lokale samenleving.

Toelichting financiële afwijkingen: altijd indien afwijking > € 100.000 anders afwijking > € 7.500 en > 10%

Stoppende agrarische bedrijven
Er is een aantal pilots aangemeld waarbij we kritisch zijn om te beoordelen of deze pilots genoeg leereffect sorteren voor toekomstig beleid te ontwikkelen. We zullen eerst kaders op stellen waar een pilot aan moet voldoen. 

Landschapsbeheer
Dit betreft het budget van IKL waarin in 2021 minder is besteed als gevolg van het faillissement en het zoeken naar een alternatieve organisatie of werkwijze.

Openbaar groen/tuinen
Er zijn minder aanvragen gedaan in het kader van de stimuleringsregeling vergroenen tuinen, dit ondanks regelmatige publicaties. In totaal zijn er 27 aanvragen ingediend en gehonoreerd. 

In deze kerntaak staat het buitengebied centraal. Hoe geven we verder vorm en inhoud aan ons kostbare landschap en welke inspanningen gaan we daarvoor verrichten? Belangrijke speler in ons buitengebied is de agrariër. Met het majeure project “Buitengewoon Buitengebied” krijgt deze doelgroep de komende jaren de gewenste, noodzakelijke aandacht. Onze visie ‘’We zijn in harmonie met ons landschap en de natuur!‘’ vormt de basis voor de komende jaren. 

Toelichting financiële afwijkingen: altijd indien afwijking > € 100.000 anders afwijking > € 7.500 en > 10%

Waterkering, afwatering en landwinning
In 2021 zijn er geen kosten gemaakt door de ambtelijk werkgroep Zuidelijk Maasdal voor de inhuur van externe adviseurs. 
Het budget stamt uit 2020 en kon niet meer worden overgeheveld naar 2022. In 2022 worden de werkzaamheden voortgezet en indien nodig zal er nieuw budget worden gevraagd voor de verdere uitvoering van het deltaprogramma voor het Zuidelijk Maasdal.

De openbare ruimte is het visitekaartje van de gemeente. Het geheel van wegen, paden en pleinen, beken, groen, natuur en water bepalen mede de identiteit van onze gemeente. Een geslaagde openbare ruimte verleidt om er te verblijven en te ontmoeten. Als ook een plek waar inwoners en bezoekers zich thuis voelen. De inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte verdienen in dat kader structureel voldoende aandacht. Binnen het beleidsveld openbare ruimte staat het onderhoud van de plantsoenen, gazons, hagen, bomen en bosplantsoenen centraal. Expliciet is de keuze gemaakt om de openbare ruimte primair goed te onderhouden. Hierbij word uitgegaan van een onderhoudsniveau van een zo genaamde B-kwaliteit, sober en doelmatig. Dat geldt voor wegen, bermen, groenvoorzieningen, beken, fiets- en voetpaden. De dorpscentra en de gebieden om kerken krijgen extra aandacht.

Door nieuwe wetgeving is het niet langer meer mogelijk chemische middelen te gebruiken ter bestrijding van onkruid op verhardingen. Dit vraagt de komende jaren om een nieuwe aanpak rondom onkruidbestrijding.

Aanwezige groenstructuren leveren een belangrijke bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid in de kernen. Het beschermen en verder door ontwikkelen van waardevolle groenstructuren krijgt de komende jaren verder vorm.

Graag nodigen wij onze inwoners uit om mee te denken en te doen bij de inrichting, het gebruik en beheer van de openbare ruimte. Creatieve oplossingen voor het beheer van de groene ruimte, zoals groenadoptie, eigen initiatieven en ideeën van burgers, zijn welkom.

Toelichting financiële afwijkingen: altijd indien afwijking > € 100.000 anders afwijking > € 7.500 en > 10%

Openbaar groen, riool
Door de zeer extreme weersomstandigheden, hoge temperaturen afgewisseld met extreme neerslag, in het seizoen dat de bestrijding van ongedierte plaatsvindt, moest de bestrijding gedeeltelijk opnieuw uitgevoerd worden. Dit heeft geleid tot extra kosten. 

Binnen het beleidsveld economie, recreatie en toerisme creëren we kansen voor recreatie en hoogwaardig toerisme die in harmonie zijn met “dichtbij het leven”. 

Toelichting financiële afwijkingen: altijd indien afwijking > € 100.000 anders afwijking > € 7.500 en > 10%

Visitor Centre +
Als gevolg van ziekte van de vakambtenaar hebben geen ontwikkelingen plaatsgevonden met financiële gevolgen.

Toeristenbelasting
De meeropbrengst is voornamelijk gerealiseerd door een hoge opbrengst aan toeristenbelasting in het 4e kwartaal van 2021. Daarnaast is ook nog een positieve afrekening ontvangen over 2020.

Toelichting financiële afwijkingen: altijd indien afwijking > € 100.000 anders afwijking > € 7.500 en > 10%

Er zijn geen financiële afwijkingen toe te lichten.