Omschrijving (toelichting)

Met gemeenten/overheden in Nederland, België en Duitsland worden de mogelijkheden voor een UNESCO-status verder verkend.

* Samen met de Middengebied gemeenten wordt uitvoering geven aan het Uitvoeringsprogramma Landschap en landbouw, waaronder in 2022 onder andere voorzien is in de inzet van een vitaliteitsmanager Landbouw, alsmede de verdere aanpak naar aanleiding van de uitkomsten van de EO Wijersprijs in het Noordal.

* De actiepunten vanuit de  Richtinggevende Uitspraken/Manifest Buitengewoon Buitengebied welke door de raad zijn vaststelt, worden in uitvoering genomen.  In dat licht zal in 2022 het proces om te komen tot gebiedsdifferentiatie in gang gezet worden. 

* In augustus 2020 is de gebiedsvisie Middenterras vastgesteld met daarin benoemd 9 ontwikkellocaties/ ontwikkelthema’s. In 2022 wordt verder invulling gegeven aan deze ontwikkellocaties/ ontwikkelthema’s. 

* Kansen rondom de realisatie van de ontwikkelingvisie Zuidelijk Maasdal worden nader verkend.

* In 2022 worden mogelijkheden verkend om structureel te investeren in landschap, samen met maatschappelijke partners.  In dat licht wordt ook samen met een werkgroep uit de raad en een projectgroep de mogelijkheden verkend (juridisch en financieel technisch) om in 2023 een landschapsfonds in te richten. 

* Verhaallijn Landschap: Op grond van de gebiedsvisie Middenterras Bemelen-Mesch zal in 2022 invulling gegeven worden aan het zevende ontwikkelgebied-/thema waarbij het verhaal van het Landschap in beeld wordt gebracht. 

* Voor de gemeenteraad worden in 2022 kennissessies georganiseerd, met als doel een goed beeld te vormen van het buitengebied, de ontwikkelingen die zich voor doen en om gezamenlijk kennis te ontwikkelen rondom het functioneren van het buitengebied en in het bijzonder irt tot de agrarische sector (zie ook onderdeel 2.01).

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

In 2022 is samen met Natuurmonumenten, Waterschap Limburg, Provincie Limburg en de LLTB gewerkt aan de gebiedsgerichte aanpak van het Noordal. Alle partijen hebben een opgave in het gebied, waarbij gezamenlijk gewerkt wordt naar de meeste optimale klimaatadaptieve oplossing. In 2023 zal het Waterschap de waterbuffer in de Sint Maartensweg aanpakken om Noorbeek te beschermen voor wateroverlast. Eind 2022 hebben de gezamenlijke partners in Noorbeek de plannen gepresenteerd.

In 2022 zijn we samen met bureau Verbeek gestart met het opstellen van een gebiedsdifferentiatiekaart. We hebben landschapstypen benoemd en bekeken welke ontwikkelingen per landschaptype mogelijk zijn en welke ontwikkelingen we niet zouden willen. In 2022 is voor het gebied Eckelrade-Sint Geertruid-Moerslag een concept opgesteld en is aan de hand van enkele casussen getest. In 2023 wordt de kaart verder vervolmaakt.

Van de 9 ontwikkellocaties zijn diverse projecten opgepakt, namelijk:

  1. Ontwikkellocatie poort van het Heuvelland is opgepakt.
  2. Ecologische verbindingen tussen Natura 2000 gebieden is gedeeltelijk ondergebracht in de poort van het Heuvelland om met name natura 2000 gebied Bemelerberg-Schiepersberg te verbinden met het natura 2000 gebied Savelsbos. De andere verbindingen zijn aangegeven op de gebiedsdifferentiatiekaart die eerst dient te worden vervolmaakt.
  3. Herontwikkeling Groeve 't Rooth is nog niet opgepakt ivm prioritering.
  4. Concentratiegebied verblijfsrecreatie Mescherhei-Libeek is door enkele exploitanten opgepakt. Daarnaast is opdracht gegeven om te onderzoeken aan welke soort verblijfsaccommodatie nog behoefte is en in welke aantallen. Dit wordt tevens meegenomen in de gebiedsdifferentiatiekaart.
  5. Natuurinclusieve landbouw is opgepakt, door het verstrekken van informatie over andere landbouwmogelijkheden zoals Agroforestry en het bergen van water in het landschap in bijvoorbeeld het Noordal.
  6. Een toekomstig routenetwerk is onderdeel van het Fietsplan 2.0 dat door Visit Zuid-Limburg samen met de belangengroeperingen fiets is opgestart. In 2022 heeft de aanbesteding plaatsgevonden van het project Knopenlopen: een wandelroutenetwerk naar het idee van het succesvolle fietspadenknooppuntensysteem.
  7. Het verhaal van het landschap is opgepakt.  Medio 2022 werd met een aantal partners aan de actualisering van Rondje Bemelen gewerkt. Rondje Bemelen is een wandelroute die in het gebied van het Middenterras concreet invulling geeft aan storytelling/verhaallijn van dit gebied met zijn cultuur-historische waarden (Landschap (waaronder ook Savelsbos en Groeves), Erfgoed en Religie (Kloosterverleden) en Cultuurbeleving, Oorlogsverleden (Belgisch oorlogsmonument) (inclusief herkomst/vindplaatsen lokale producten zoals wijn, biologische producten op en rond Heerdeberg en Bakkerbosch). Tevens wordt aansluiting gevonden met het Savelsbos en de mogelijkheden voor ontspanning en natuurbeleving in dit unieke gebied. De verhaallijn van Rondje Bemelen heeft meer dan religie ‘Bezinning’ als thema voor de beleving van dit gebied. In dit kader is een procedure opgestart voor eventuele grondaankoop van een klein perceel ten behoeve van een betere ontsluiting rondom de Rijksweg c.q. een betere verbinding van de Rijksweg en de Trichterweg ter hoogte van Rijksweg huisnummer 8 (gedeeld) (voormalig Klooster) voorzien. Het aan te kopen perceel vormt nu nog een ontbrekende schakel voor het nog aantrekkelijker ontwikkelen van Rondje Bemelen. 
  8. Herontwikkeling locatie Kampweg is opgepakt.
  9. Bezoekerscentrum Rijckholt is opgepakt door de stichting Ir. D.C. Van Schaik. In 2022 is hiertoe een leader aanvraag goedgekeurd en is door de stichting gestart met de inrichting van het bezoekerscentrum in de voormalige kerk van Rijckholt.

In 2022 hebben we verder gewerkt aan de startbeslissing hoogwater zuidelijk Maasdal ter voorbereiding op een mogelijke MIRT-verkenning. Samen met de partijen gemeente Maastricht, gemeente Meerssen, provincie Limburg, waterschap, ministerie van I&W. De eerste aanvraag is in november door de minister afgewezen, daar de prioritering van de andere ingediende projecten hoger was. Voor nu zullen wij met alle partijen een nieuwe aanvraag indienen. 

In 2022 hebben we een aanzet gemaakt voor een Landschapsfonds. Het landschapsfonds wordt gevoed door eigen middelen uit de begroting, middelen uit het GKM en middelen vanuit de toeristenbelasting. Daarnaast is een verzoek ingediend bij de provincie om een eenmalige extra bijdrage. Het fonds wordt ingezet om achterstallig onderhoud weg te werken, nieuwe aanplant te realiseren en landschapselementen te plaatsen.  In 2023 wordt de juridische regeling aan de raad ter vaststelling aangeboden.

In 2022 hebben we een informatiesessie voor de raad gehouden over stikstof en een informatiemiddag gehouden in september bij twee boerenbedrijven, waarbij de raad is geïnformeerd over de ontwikkelingen in de agrarische sector en de stikstofgevolgen.