Geachte raadsleden,
Hierbij bieden we u de begroting 2022-2025 aan.
2022 wordt het laatste jaar van onze bestuursperiode en het begin van een nieuw tijdvak.
We hebben de afgelopen jaren veel in gang gezet en aardig wat onverwachte gebeurtenissen opgevangen. Hier en daar heeft dat de realisatie van ambities vertraagd, maar over de hele linie zijn we trots op wat er ligt.
De eerder aangekondigde herverdeling van het gemeentefonds pakt positiever uit dan vorig jaar voorzien. De financiële uitgangspositie is daardoor verbeterd ten opzichte van voorgaande jaren en we kunnen daardoor zelfs enkele bezuinigingen terugdraaien en nieuwe investeringen doen.
De gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022 luiden een nieuwe raadsperiode in. Er zal een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college worden geïnstalleerd: Een gemeentebestuur dat voor vele uitdagingen zal komen te staan, maar wel in een gemeente en gemeenschap waarin het goed leven is met elkaar.
Reden om de mouwen op te stropen: Deze begroting vormt daarvoor een stevige basis!
De leidraad bij het vertalen van ambities in concrete plannen is onze missie: Eijsden-Margraten: Dichtbij het Leven. Het leven van onze inwoners centraal.
Voordat we op een aantal lokale ontwikkelingen en keuzen ingaan, zoomen we eerst uit.
1. De context waarin we leven
1.1. Wereld in beweging
We leven in een turbulente tijd. We zijn getuige van grote veranderingen wereldwijd. Veranderingen die we soms nauwelijks kunnen duiden. Op politiek vlak: democratische waarden worden in uithoeken in de wereld, maar ook dichterbij in Europa met voeten getreden. Oorlogen in verre landen leiden tot vluchtelingenstromen die ook onze gemeenschappen raken. De veranderingen in ons wereldwijde klimaat: smeltende ijskappen, hitte-perioden, bosbranden, extreem weer, bedreigde biodiversiteit, uitputting van de aarde. Het zijn verschijnselen die elkaar in hevigheid en talrijkheid opvolgen. En die heel dichtbij komen: de overstromingen van medio juli staan nog vers in ons geheugen. De schade aan wegen en huizen in onze gemeente zijn wellicht nog te overzien, maar wat als dit vaker gebeurt? Als gevolg van mondiale ontwikkelingen stijgen de gasprijzen forser dan ooit tevoren. En besmettelijke ziekten floreren in een wereld waarin alles met elkaar in verbinding staat: dat laat het verloop van corona ons wel zien. Wereldwijde ontwikkelingen hebben impact op het lokale leven. Zekerheden van vandaag kunnen morgen al zijn vervlogen. Dit vergt ook een aanpassing in politiek en bestuur: we zullen robuuster en wendbaarder moeten worden.
1.2. Ontwikkelingen in Nederland
Op het moment van schrijven van dit voorwoord zijn de algemene politieke beschouwingen van het Koninkrijk der Nederlanden net afgerond. Een begroting van een demissionair kabinet, met desondanks grote investeringen. De economie draait als een tierelier, wie had dat gedacht zo spoedig na de coronacrisis? Mede door de landelijke steunmaatregelen is de werkeloosheid niet gestegen. We zien nu zelfs meer vacatures dan werkzoekenden. Dat is een goed teken voor baanzekerheid van mensen, maar er zijn ook zorgen. De wooncrisis waarin Nederland verkeert is een van de grootste issues. Betaalbare huurwoningen zijn er veel te weinig, de prijzen van koopwoningen stijgen maar door tot zorgelijke hoogte en bouwplannen stagneren door talloze soms tegenstrijdige regelgeving. Starters die nu instappen hebben ondanks de lage rente hoge hypotheeklasten omdat ze zich genoodzaakt voelen fors te overbieden. Woningcorporaties geven aan dat ze geremd worden in het creëren van bouwvolume door de verhuurdersheffing, een belasting voor de woningcoöperaties. Hoe dan ook: de wooncrisis lijkt voorlopig nog niet opgelost. Voor klimaat, veiligheid en defensie zijn miljarden extra uitgetrokken. En in het tweedaagse debat zijn daar lerarensalarissen, zorgsalarissen, verlaging van de verhuurdersheffing en compensatie voor energiekosten bijgekomen.
Ook heeft het rijk - eerder al - besloten de gemeenten eindelijk te compenseren voor de jarenlange tekorten op de jeugdzorg. Dat schept lucht op lokaal niveau. Al heeft een arbitragecommissie de knoop moeten doorhakken.
Tot slot: nieuwe wetgeving vereist goede lokale voorbereiding en inbedding. In 2022 hebben we te maken met (mits niet uitgesteld): Omgevingswet, Inburgeringswet, Wet Open Overheid, Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer.
1.3. Vertrouwen in de overheid
De formatie van een nieuw kabinet wil maar niet lukken; 17 maart jongstleden hebben wij als gemeente de landelijke verkiezingen gefaciliteerd. Het proces kenmerkt zich door het over en weer uitsluiten van partijen en het heeft een negatieve invloed op het vertrouwen van de burger. Voor een gemiddelde burger is het niet te begrijpen. We spreken de hoop uit dat er snel een nieuw kabinet komt.
Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau stelt daarover: " sinds de verkiezingen in maart en de tweede lockdown is er een cocktail van onderwerpen waar mensen boos over zijn of waar ze zich zorgen over maken: corona, de Toeslagenaffaire, de woningcrisis. Mensen lopen vast in systemen van de overheid. Dat geeft onzekerheid." Er is een kleine groep mensen in de samenleving die radicaliseert en zich afwendt van de overheid. Tegelijkertijd en dat is de paradox waar we mee te dealen hebben: voor een deel komt het wantrouwen voort uit een teveel aan vertrouwen, namelijk het idee dat een overheid van alles en nog wat kan oplossen. Dit speelveld ervaren we ook op lokaal niveau en daarom zullen we nog meer investeren in relaties met inwoners, ondernemers, verenigingen, belangenorganisaties, buurgemeenten en partners over de landsgrenzen heen. Daarnaast zullen we er rekening mee moeten houden dat we op lokaal niveau gaten moeten dichten die op andere niveaus worden veroorzaakt. De schuldhulpverlening aan slachtoffers van de Toeslagenaffaire illustreert dit.
1.4. Corona
We zijn er nog niet vanaf, maar we komen wel in een nieuwe fase. De nieuwe versoepelingen zijn op 25 september ingegaan. We ruilen de anderhalve meter in voor de corona-pas. Hoewel we stap voor stap uit de lockdowns komen, is de situatie nog niet genormaliseerd. Economisch staan we er goed voor, maar her en der zijn er klappen gevallen bij ondernemers en zzp-ers. Vanuit gezondheidsoogpunt constateren we een hoge vaccinatiegraad van onze inwoners in onze gemeente: we staan in de top 10 van Nederland, iets om trots op te zijn. Niettemin zijn er ook inwoners overleden en anderen ervaren nog steeds chronische klachten. De immateriële impact van Covid-19 mag niet onderschat worden. Onze herstelagenda bestaat uit het digitale platform Verenigt-U, waarmee we allerlei groepen en individuen met elkaar verbinden en het eenmalige Coronafonds met financiële bijdragen voor verbinding, herstel en hervorming van diverse groeperingen in onze gemeente.
Door corona hebben we een versnelling gemaakt met toepassingen van digitaal werken en vergaderen. In 2022 gaan we deze werkvormen weer meer combineren met werken op kantoor en overleggen in elkaars aanwezigheid. We gaan op zoek naar hybride vormen en maatwerk, daarover meer in de paragraaf bedrijfsvoering.
1.5. Limburg en de Euregio
Onze plek in Limburg, in de zuidwesthoek van de stedendriehoek Maastricht-- Sittard-Geleen -- Heerlen, en evenzo onze plek in de Euregio met de nabijheid van België en Duitsland lijkt zo vanzelfsprekend. Toch is deze unieke ligging ook de basis voor bijzondere zorgen en kansen. Bezorgd zijn we om de luchtkwaliteit, die negatief wordt beïnvloed door industrie en verkeer uit onze (internationale) omgeving. Een aanpak met eigen lokale meetpunten en samenwerking met de provincie en omliggende gemeenten moet ons beter in positie gaan brengen in deze complexe thematiek. Mede op aangeven van uw raad hebben we daarvoor structureel € 20.000 beschikbaar gesteld (en € 96.000 incidenteel).
Kansen zien we in de samenwerking op Zuid-Limburgs niveau, met het NOVI-traject als veelbelovend perspectief. De samenwerking in het Middengebied wordt geanalyseerd met een mid-term-review. In lijn-50-verband zetten we de intensieve samenwerking op het terrein van de Omgevingsvisie en Verantwoord op Weg voort. Evenals de citta-slow beweging met het groeiende netwerk van ambassadeurs.
1.6. Watersnood
Ook de watersnood in juli van dit jaar liet ons ervaren hoe weinig landsgrenzen ertoe doen. Water stroomt naar de laagste plek. De extreme regenval medio juli zorgde voor ongekende taferelen. In België en Duitsland vielen menselijke slachtoffers. In onze regio gelukkig niet, maar de materiële schade en immateriële gevolgen zijn immens. De Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts) is door het kabinet van toepassing verklaard. Op verzoek van het ministerie hebben we zo een concreet mogelijke inschatting van de materiële schade in onze gemeente gemaakt: 1,9 miljoen euro. Voor 85% schade aan wegen en landschap en 15% inzet en inkomstenderving. Op het moment van opstellen van dit voorwoord is nog niet bekend in welke mate de Wts de schade zal vergoeden. In Zuid-Limburgs verband neemt de Veiligheidsregio initiatief voor een evaluatie van de crisisaanpak en kijkt daarbij ook over de grenzen.
1.7. Robuust
Robuustheid van organisatie en bestuur blijkt van eminent belang in het huidige tijdsbeeld. In het afgelopen anderhalf jaar zijn er meerdere onverwachte gebeurtenissen op ons pad gekomen: corona, bestuurlijke spanningen en watersnood. Met de wetenschap dat nu nog onbekende voorvallen ons ook in de toekomst zullen blijven verrassen moeten we investeren in veerkracht en speelruimte om het onverwachte op te vangen. Dat is dan ook de titel van deze begroting: robuust uit de crisis. We gaan voor een realistische begroting, waarin zoveel mogelijk geanticipeerd wordt op de onzekerheden waar we momenteel mee te maken hebben. En waarin we buffers, zoals onze reserves op peil houden om tegenslagen te kunnen opvangen.
2. Financiële ontwikkelingen
2.1. Solide basis
We zijn verheugd te constateren dat de gemeentefinanciën zijn verbeterd. Ons jarenlange beleid gebaseerd op prudentie draagt daaraan bij. Voor 2022 spelen vooral vijf externe ontwikkelingen een rol.
- Daar waar vorig jaar het beeld nog was dat de herverdeling van het gemeentefonds een negatief effect heeft, blijkt dit anno medio september 2021 een positief effect te zijn. Dit heeft ons doen besluiten in de begroting 2022-2025 de eerdere gecalculeerde negatieve bijstellingen in de begroting 2021-2024 terug te draaien. Er is nog geen voorschot genomen op een positief herverdeeleffect, want we hebben nog niet alle informatie binnen. Bovendien voldoen we daarmee aan de Provinciale richtlijn. De vooruitzichten zijn nog te onzeker.
- Op landelijk niveau heeft de rijksoverheid extra geld voor Jeugdzorg beschikbaar gesteld naar aanleiding van een uitspraak van de arbitragecommissie: het rijk moet gemeenten compenseren voor de tekorten na de decentralisatie van de jeugdzorg. Het gaat in eerste instantie over een extra bijdrage voor het jaar 2022, en overeenstemming over de op te nemen stelpost voor 2023-2025.
- Het woonplaatsbeginsel in de jeugdzorg gaat per 1-1-2022 in. De exacte effecten hiervan zijn nog onzeker, omdat zowel de algemene uitkering als de verwachte lasten lager zullen uitvallen. Vooralsnog is ingeschat dat het positieve effect €500.000 groot is.
- De recente presentatie van de Rijksbegroting en de Algemene Politieke Beschouwingen maakt duidelijk dat het kabinet vele miljarden extra uittrekt voor diverse onderwerpen, waaronder klimaat, woningmarkt, veiligheid; welke effecten dit voor de gemeentebegroting heeft is nog niet geheel duidelijk, maar in de trap-op-trap-af systematiek kunnen we uitgaan van een plus.
- De uitkomsten van de septembercirculaire 2021 zijn bij het schrijven van deze aanbiedingsbrief nog niet exact bekend voor onze gemeente. Door een fout van het Rijk in de rekenmodellen hebben we de exacte uitkomst voor onze gemeente nog niet kunnen verwerken in deze begroting; we zullen u via een separate begrotingswijziging informeren over de uitkomsten van de septembercirculaire 2021.
2.2 Nagenoeg gelijkblijvende lasten voor inwoners
Als gevolg van dit financiële beeld kiezen wij ervoor de OZB-verhoging te beperken tot de overeengekomen prijsstijging van 1,5%.
De tarieven voor leges blijven gelijk aan het niveau van 2021, evenals de forensenbelasting en toeristenbelasting. Gelet op ontwikkelingen in de lijn 50 regio doen wij het voorstel om de toeristenbelasting niet in het komende begrotingsjaar, maar vanaf 2023 te verhogen van € 1,70 per overnachting naar € 2,00 per overnachting.
De verhoging van het vastrecht tarief van de afvalstoffenheffing hebben we weten te beperken tot 2,6%.
3. Investeren in mensen en ruimte: de plannen voor 2022
3.1. Voorzieningenniveau op peil
We zijn trots op het goede voorzieningenniveau in Eijsden-Margraten. Onze talrijke verenigingen - het cement van de samenleving - bieden nog steeds een gastvrije plek voor inwoners in al hun verscheidenheid. Ons subsidiebeleid ondersteunt hun inzet. Kwetsbare mensen kunnen een beroep doen op een ruimhartig stelsel in het sociaal domein. Onze wegen, dorpen en omgeving liggen er goed bij. Onze inwoners waarderen dat. De burgerpeiling geeft een hoge tevredenheid van onze inwoners aan, met name over de staat van de buurt en de bereidheid tot maatschappelijke inzet als burenhulp. Maar deze goede scores betekenen niet dat we gaan achterover leunen. Integendeel. Ook komend jaar wordt er volop geïnvesteerd in mensen en in groen & grijs. Daarbij hanteren we de in 2019 door uw raad vastgestelde prioritaire thema's, te weten:
- Leefstijl
- Landschap en landbouw
- Duurzaamheid
- Wonen
In 2021/2022 zijn de opgaveteams samengesteld en aan de slag. In de programmabegroting is per programma separaat een onderdeel “prioritair thema’’ opgenomen. Hiermee wordt in kaart gebracht wat we binnen die context willen bereiken, wat we daarvoor gaan doen en hoeveel middelen daarvoor beschikbaar zijn. Dit alles vanuit een zakelijke en realistische invalshoek, rekening houdend met onze bescheiden schaal en gebruikmakend van de expertise en verbondenheid van onze inwoners, ondernemers en verenigingen.
In de volgende paragrafen gaan we op een aantal inhoudelijke speerpunten voor 2022 in.
3.2. Positieve gezondheid en welzijn
Een voorwaarde voor een goed en gelukkig leven is gezondheid. Dat is meer dan afwezigheid van ziekte. Met het leefstijl-thema investeren wij in bewegen, gezond en lokaal eten, vitaliteit en meedoen. Daarvoor organiseren we vele activiteiten in partnerschap met huiskamers, verenigingen, scholen, kinderopvang en vele professionele partners. Steeds vaker ook doen we dat kern- of dorpsgericht. Het bestrijden van laaggeletterdheid is ook een element dat extra aandacht krijg. We zijn ons er steeds meer van bewust dat het goed kunnen verwerken en uitdragen van schriftelijke taal noodzakelijk is om volwaardig deel te nemen aan de samenleving.
In 2022 investeren we met een gevarieerd welzijnsbeleid € 4,2 miljoen in vitale inwoners en gemeenschappen.
Daarnaast besteden we in het sociaal domein €16,4 miljoen aan de uitvoering van de 3 decentralisaties: Participatiewet € 7,3 miljoen (inclusief Wsw), Wmo € 4,2 miljoen en Jeugdwet € 4,9 miljoen.
3.3. Inburgering van Statushouders en huisvesting amv-ers
We verwelkomen statushouders door goede huisvesting en maatschappelijke begeleiding bij hun inburgering. Op dit moment onderzoeken we de kwaliteit en kwantiteit van de huisvesting. Daarnaast bereiden we ons voor op de nieuwe Inburgeringswet, die de regie over inburgering van erkende vluchtelingen weer bij gemeenten legt. We maken werk van de taakstelling. Met onze nieuwe sociale dienst SEM gaan we een integrale aanpak voor deze groep ontwikkelen en uitvoeren gericht op een voorspoedige integratie.
In september 2021 hebben we onze medewerking verleend aan de vestiging van maximaal 50 alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) in de gebouwen van Via Jeugd op de Keerdeberg. Ook deze groep heeft recht op een adequate opvang. We bouwen aan een goede relatie en tussen omwonenden, Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, de gemeente en Via Jeugd.
3.4. Koestering van het landschap en tradities
Het besef dat ons landschap - de Maas, het heuvelland, het plateau - waardering en bescherming verdient is groter dan ooit. Het behoud, het onderhoud en de beleving ervan hebben onze hoogste prioriteit. In het kader van het project ‘Buitengewoon Buitengebied’ krijgt de gebiedsdifferentiatie, alsmede het ‘anders boeren’, zoals natuurinclusieve landbouw en meer aandacht voor de biodiversiteit, de volle aandacht. Niet alleen lokaal, maar ook in het samenwerkingsverband ‘Middengebied’ , waarin wij een trekkersrol vervullen. Van oudsher zijn hoogstamboomgaarden en zacht fruit onderdeel van ons landschap en onze eetcultuur. De verwevenheid met de veiling in Margraten en het programma als 'korte keten zeker weten' zullen we ook komend jaar intensief volgen en versterken.
Samen met een delegatie uit uw Raad gaan we op zoek naar de mogelijkheden om een lokaal landschapsfonds in te richten. Ook bezoekers weten ons landschap steeds meer te waarderen. Het aantal overnachtingen in ons landschap heeft de nagestreefde verdubbeling bereikt. Onze inspanningen zijn nu gericht op versterking van de kwaliteit binnen de toeristische verblijfssector.
Ook ons immaterieel erfgoed blijven we koesteren. Zoals ons dialect, het den-inhalen en de cramignon. Daarnaast ook de herdenking in het kader van Liberation, dat we zeker na realisatie van het Visitor Centrum op de Amerikaanse Begraafplaats, blijven uitdragen en in ere houden. Het jaarlijkse Liberation Concert hebben we qua financiering weer veilig gesteld in de begroting.
3.5. Duurzaamheid
Het kabinet heeft 6,8 miljard uitgetrokken om de klimaatcrisis te lijf te gaan en te investeren in duurzaamheid. Op lokaal niveau trekken we € 15 en € 3 miljoen uit voor het isoleren van woningen en andere verduurzamingsmaatregelen; binnen het bestaande beleid zijn de maatregelen verruimd.
3.6. Woningcrisis te lijf
Net als in de rest van Nederland kampen wij met een grote vraag naar (vooral betaalbare) woningen. Wij gaan voor voldoende passende en betaalbare woningen in alle 15 dorpskernen van onze gemeente, met name voor starters, senioren, doorstromers en bijzondere woonurgenten. Voor Sint Geertruid en Banholt zijn de plannen in uitvoering. Voor Gronsveld staan het woonzorgcomplex van Envida en enkele kleinere plannen op de rit. In Margraten de Bloesemgaard en de Sprinkstraat. Voor de andere dorpen bereiden we nieuwe plannen voor waarbij Mheer en Oost-Maarland als eerste aan de orde zijn.
3.7. Omgevingsvisie en gebiedsontwikkelingen
Ook al wordt de Omgevingswet telkens uitgesteld, wij gaan voortvarend verder met het ontwikkelen van een Omgevingsvisie, lokaal en in lijn 50-verband. Met die visie borgen we kwaliteit en creëren we ruimte voor gewenste ontwikkelingen.
Bijzondere aandacht is er voor gebiedsontwikkelingen, zoals de Poort van het Heuvelland, centrumontwikkelingen Cadier en Keer en planologische ontwikkelingen van het stationsgebied In Eijsden.
3.8. Openbare ruimte
in 2021 zijn de nieuw ingerichte Diepstraat en de gereconstrueerde Bukel in gebruik genomen, in 2022 gaan we diverse nieuwe reconstructies ter hand nemen: in Margraten, Eijsden, Terhorst en Herkenrade. De grootste klus is de reconstructie van het riool in Cadier en Keer (€ 5,5 miljoen), die over de jaren 2022 t/m 2024 wordt uitgespreid. We stellen extra geld voor onderhoud openbare ruimte beschikbaar (€ 75.000) en we draaien de bezuiniging op onderhoud sportvelden van vorig jaar terug, zodat we kunnen zorgdragen voor optimale kwaliteit. Daarnaast investeren we in het vergroten van de toegankelijkheid van de openbare ruimte voor mindervaliden.
4. Bestuur en Organisatie
4.1. Onze nieuwe loot: SEM
In 2021 hebben we een nieuw team toegevoegd aan onze organisatie: Sociale Zaken Eijsden-Margraten, kortweg SEM. Na een turbo implementatie, waarbij continuïteit van dienstverlening voor de cliënten prioriteit nummer 1 was, gaan we nu lokale inkleuring van het domein werk en inkomen vormgeven. Ook daarbij staat onze missie "dichtbij het leven" centraal. Door toevoeging van dit team zal onze formatie met ongeveer 8 fte groeien.
4.2. TOEM
We blijven investeren in de kwaliteit van de organisatie en de mensen die er in werken. Meer dan ooit realiseren we ons dat de mensen die werken voor de gemeenschap in Eijsden-Margraten het verschil kunnen en moeten maken. Dat vergt aandacht, visie, een lerende cultuur en ruimte voor ontwikkeling. In 2021 zijn we gestart met een nieuw organisatie ontwikkeltraject. TOEM staat voor toekomstbestendige organisatie Eijsden-Margraten, een organisatie die resultaatgericht is en veerkracht en wendbaarheid toont. Anno 2022 betekent dit: voortdurend in ontwikkeling en oog voor vitaliteit van de mens en de teams. Het ziekteverzuim hebben we weten terug te dringen van 9,5% tot 5%. Maar we moeten alert blijven en een terugval voorkomen. We hebben het budget voor ziek/piek/expertise op niveau gebracht om dienstverlening op peil te kunnen houden bij onvoorziene omstandigheden.
4.3. Dienstverlening
Dichtbij mensen, dat is de slogan van onze dienstverlening. In het coronajaar hebben we veel dienstverlening digitaler gemaakt: de fixi-app voor meldingen in de openbare ruimte, veel burgerzaken-producten via de website. Onze inwoners hebben dit geruisloos geaccepteerd, ze waren er klaar voor. Mensen verwachten van publieke dienstverlening dat die deskundig, begripvol en eerlijk is. Daarop gaan we onze processen zoals brievenafhandeling en telefonie inrichten. Op grond van onze missie “dichtbij het leven’’ wordt in 2022 vanuit een gefaseerde aanpak verdere uitvoering gegeven aan het in 2020 ontwikkeld dienstverleningsconcept op basis van serviceformules. Dit betekent onder meer dat we het fysieke servicepunt in Eijsden in stand zullen houden.
4.4. Bestuurlijke vernieuwing en burgerparticipatie
2021 is een jaar vol bestuurlijke spanningen geweest. Wat in de volksmond de IKL-affaire is gaan heten, heeft uiteindelijk geleid tot het aftreden van onze toenmalige burgemeester.
Op het moment van schrijven van dit voorwoord vindt er in opdracht van de burgemeester Cox een extern onderzoek plaats naar mogelijke onregelmatigheden. Burgers konden daarvoor meldingen doen. De uitkomst van dit onderzoek moet worden afgewacht. De conclusies en aanbevelingen zullen we gebruiken voor het versterken van onze bestuurskracht.
Het platform bestuurlijke vernieuwing is samengesteld uit leden van de raad, college en ambtenaren en is het gremium om verbeteringen voor samenwerking tussen de drie 'klokken' raad-college-organisatie te bedenken en voor te stellen.
In 2022 gaan we - in samenwerking met de griffie- verder actiever inzetten op burgerparticipatie en daarover explicieter communiceren naar uw raad.
5. Proces en voortgang
5.1. Uitgangspuntennotitie is basis
De voorbereiding van deze begroting hebben we anders aangepakt dan voorgaande jaren. Bij de totstandkoming van de uitgangspuntennotitie hebben we uw raad in drie stappen geconsulteerd; via een ambtelijke presentatie van de voorstellen, daarna een inventarisatieronde per raadsfractie en tenslotte de raadsbehandeling van de uitgangspuntennotitie 2022. Deze aanpak is ingegeven door het platform bestuurlijke vernieuwing en gericht op een versterking van de informatiepositie en de kaderstellende rol van uw raad. We hebben de inbreng van de raadsfracties en het standpunt van ons college dan ook transparant en overzichtelijk weergegeven in het onderdeel 'van Uitgangspuntennotitie naar Begroting'. Dit kunt u vinden onder het hoofdstuk "Financiële begroting".
5.2. Doorrekenen van staten en technische bijstellingen
De uitgangspuntennotitie is de opmaat geweest voor de programmabegroting 2022-2025. De doorrekening van de begroting, staten personeel, investeringen, reserves en voorzieningen en geldleningen hebben nog geleid tot aanpassing van het saldo van de uitgangspuntennotitie. In het onderdeel "Financiële begroting" hebben wij de aansluiting van de uitgangspuntennotitie 2022-2025 naar begroting 2022-2025 gemaakt. Tevens treft u hier een overzicht aan van de gestelde vragen, de reactie van ons college en de gedane toezeggingen tijdens de behandeling van de uitgangspuntennotitie op 7 september 2021.
De begroting 2022-2025 sluit met de navolgende saldi:
2022 € 131.999 positief, 2023 € 160.502 positief, 2024 € 146.341 negatief en 2025 € 232.861 positief. Zoals gezegd zijn deze saldi gebaseerd op de meicirculaire 2021 en wordt u later via een 1e begrotingswijziging geïnformeerd over de uitkomsten van de septembercirculaire.