Programma 2: Landschap & Natuur

2.0 Prioritair thema: Landschap en landbouw

Omschrijving

Terug naar navigatie - Omschrijving

We streven naar een samenleving die het landschap waardeert en waarbij iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het landschap en hier actief aan bijdraagt.

Om de ruimtelijke opgaven die voortvloeien uit het klimaatakkoord, de voortgaande verstedelijking en de heroriëntatie van de landbouw met behoud van draagvlak te kunnen verwezenlijken is een ‘landschapsinclusief’ omgevingsbeleid nodig: een aanpak die ervoor zorgt dat landschapskwaliteit volwaardig meeweegt bij de planning en uitvoering van projecten. Derhalve streven we naar een landschap inclusiever omgevingsbeleid. Het landschap is van iedereen en de landschapskwaliteit wordt nadrukkelijker betrokken en geprioriteerd bij maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen.

Daarnaast hebben we de ambitie om het groenblauwe landschappelijke raamwerk met meer authentieke landschapselementen en betere ecologische verbindingen uit te breiden. Tevens streven we naar een kwalitatief hoogwaardiger en kleinschaliger landschap met een betere bodem- en biodiversiteit.

Voor wat betreft de landbouwsector streven we naar een krachtige natuurinclusieve landbouw passend binnen ons fijnschalig en waardevolle landschap, waar ruimte is voor diversiteit, (nieuw) ondernemerschap, een slagvaardige herinvulling van vrijkomende agrarische bebouwing en waarbij de gemeenschap trots is op de gevestigde agrarische sector in de gemeente en vraagt om lokale producten die dichtbij ontsloten worden.

Rondom het programma Landbouw, Landbouw en Plattelandseconomie staat de gemeente Eijsden-Margraten voor een aantal opgaven:

  • Een duidelijke visie voor het buitengebied, waarin met respect voor de kwaliteit van het landschap, ruimte blijft voor ontwikkeling. Een visie die in samenspraak met de samenleving en de raad wordt opgesteld.
  • Een transitie van de landbouw met als doel een vitale, toekomstbestendige en duurzame agrarische sector in harmonie met milieu, natuur en landschap realiseren zonder verdere ontsiering van het landschap.
  • Nieuwe vormen van beheer van het landschap bewerkstelligen waarbij naast de agrarische sector ook de lokale samenleving een bijdrage levert.
  • Het behouden en versterken van het kleinschalig landschap; een landschap is ons unique selling point.
    Het verbinden van onderzoek en ondernemerschap in het streven naar het vergroten van de voedselproductie, distributie en consumptie op lokaal niveau (e.e.a. naar voorbeeld van de regio Sud-Tirol). Zie ook het programma lifestyle.
  • Ketensamenwerking ( korte ketens) met aandacht voor regionale en lokale productie en een circulaire distributieketen (e.e.a. naar voorbeeld van de regio Sud-Tirol). Zie ook het programma lifestyle.

Ontwikkellijnen
Om een antwoord te geven op de geschetste opgaven komt de focus te liggen op het toekomst geven aan het buitengebied waarbij het landschap en de agrarische sector in verbinding met de samenleving wordt doorontwikkeld.
Concreet zijn de ontwikkelingen gericht op een natuur- en inclusieve aanpak middels het introduceren van nieuwe beheermodellen voor het landschap, het versterken van het landschap door aanplant van 8.301 bomen in de periode 2020-2024 en het vergroten van de waardering van en de bijdrage aan het landschap. Daarnaast betreft het ontwikkelingen gericht op het toekomst geven aan de transitie van de landbouwsector met aandacht voor herbestemming van vrijkomende locaties en het verbinden van ondernemerschap met de lokale samenleving.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

2.0.1 Behoud van een agrarische sector voor de toekomst

Terug naar navigatie - 2.0.1 Behoud van een agrarische sector voor de toekomst

Binnen de landbouwsector in Eijsden-Margraten zijn een tweetal omvangrijke ontwikkelingen gaande, die vragen om een actieve bijdrage vanuit de gemeente:

* Het aantal landbouwbedrijven neemt af, hetgeen betekent dat complexe vraagstukken rondom herinvulling van vrijkomende agrarische bebouwing aan de orde is;

* De landbouw is de grootste ruimtegebruiker op het platteland en daarmee een belangrijke beheerder van het landschap.  Een intensieve wijze van boeren heeft effecten op de natuur en onze gezondheid. Vanuit deze optiek wordt dan ook ingezet op een transitie van de landbouw die gericht is op een natuurinclusieve landbouw, die de natuur minder belast, de biodiversiteit versterkt,  zich richt op lokaal/regionale voedselketens en in staat blijft mede-hoeder te zijn van het unieke Zuid-Limburgse landschap.

Wat gaan we ervoor doen in 2022?

2.02 Versterken van het landschap door inzetten vergroeningsoffensief

Terug naar navigatie - 2.02 Versterken van het landschap door inzetten vergroeningsoffensief

Het Zuid-Limburgse landschap heeft een typisch en uniek karakter. De toekomst van dit landschap is niet vanzelfsprekend. Vanuit het landschapsontwikkelingsplan (LOP) wordt dan ook specifiek ingezet op het behouden en versterken van dit unieke landschap, de biodiversiteit en de cultuurhistorie van het landschap in Eijsden-Margraten. Dit landschap hebben we te leen, we mogen het gebruiken en moeten het bij voorkeur beter doorgeven aan de volgende generatie. We zijn er allemaal verantwoordelijk voor. Samen met onze inwoners, bezoekers, maatschappelijke partners en mede-overheden moeten we blijven investeren in de toekomst om ons unieke landschap in een betere toestand door te geven aan de volgende generatie.

Wat gaan we ervoor doen in 2022?

2.1 Kerntaak: Buitengewoon Buitengebied

Terug naar navigatie - Omschrijving

In deze kerntaak staat het buitengebied centraal. Hoe geven we verder vorm en inhoud aan ons kostbare landschap en welke inspanningen gaan we daarvoor verrichten? Belangrijke speler in ons buitengebied is de agrariër. Met het majeure project “Buitengewoon Buitengebied” krijgt deze doelgroep de komende jaren de gewenste, noodzakelijke aandacht. Onze visie ‘’We zijn in harmonie met ons landschap en de natuur!‘’ vormt de basis voor de komende jaren. 

2.2 Kerntaak: Openbare ruimte

Terug naar navigatie - Omschrijving

De openbare ruimte is het visitekaartje van de gemeente. Het geheel van wegen, paden en pleinen, beken, groen, natuur en water bepalen mede de identiteit van onze gemeente. Een geslaagde openbare ruimte verleidt om er te verblijven en te ontmoeten. Als ook een plek waar inwoners en bezoekers zich thuis voelen. De inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte verdienen in dat kader structureel voldoende aandacht. Binnen het beleidsveld openbare ruimte staat het onderhoud van de plantsoenen, gazons, hagen, bomen en bosplantsoenen centraal. Expliciet is de keuze gemaakt om de openbare ruimte primair goed te onderhouden. Hierbij word uitgegaan van een onderhoudsniveau van een zo genaamde B-kwaliteit, sober en doelmatig. Dat geldt voor wegen, bermen, groenvoorzieningen, beken, fiets- en voetpaden. De dorpscentra en de gebieden om kerken krijgen extra aandacht.

Door nieuwe wetgeving is het niet langer meer mogelijk chemische middelen te gebruiken ter bestrijding van onkruid op verhardingen. Dit vraagt de komende jaren om een nieuwe aanpak rondom onkruidbestrijding.

Aanwezige groenstructuren leveren een belangrijke bijdrage aan de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid in de kernen. Het beschermen en verder door ontwikkelen van waardevolle groenstructuren krijgt de komende jaren verder vorm.

Graag nodigen wij onze inwoners uit om mee te denken en te doen bij de inrichting, het gebruik en beheer van de openbare ruimte. Creatieve oplossingen voor het beheer van de groene ruimte, zoals groenadoptie, eigen initiatieven en ideeën van burgers, zijn welkom.

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

2.2.1 Kwalitatieve openbare ruimte

Terug naar navigatie - 2.2.1 Kwalitatieve openbare ruimte

We willen een kwalitatieve openbare ruimte met aandacht voor de groenstructuren die een visitekaartje is voor inwoners, ondernemers en bezoekers en dat past binnen de kaders zoals de raad die heeft vastgesteld, rekening houdende met de participatie van inwoners. Uitgangspunt is dat de basis op orde is. (kwaliteitsniveau B) 

2.3 Kerntaak: Economie, recreatie en toerisme

Terug naar navigatie - Omschrijving

Binnen het beleidsveld economie, recreatie en toerisme creëren we kansen voor recreatie en hoogwaardig toerisme die in harmonie zijn met “dichtbij het leven”. 

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Financiële afwijkingen

Terug naar navigatie - Financiële afwijkingen
2.3 Economie, recreatie en toerisme
Onderwerp B/L 2022 2023 2024 2025 I/S
Mee (+) tegenvaller (-)
Autonome ontwikkelingen
Totaal - - - -
Besluiten
Meerjaren Convenant Visit Zuid-Limburg 2021-2026 (VVV) L € -13.224 € -14.966 € -16.743 € -18.555 S
Totaal € -13.224 -14.966 -16.743 -18.555
Bijstelling bestaand beleid
Totaal - - - -
Totaal € -13.224 -14.966 -16.743 -18.555

Toelichting

Terug naar navigatie - Toelichting

Besluiten

Meerjaren Convenant Visit Zuid-Limburg 2021-2026 (VVV)
Op basis van het afgesloten Meerjaren Convenant (2021-2026) Visit Zuid-Limburg – Eijsden-Margraten waarin de taken en rollen van Visit Zuid-Limburg tijdens de komende periode zijn overeengekomen, dienen de genoemde bedragen te worden bijgeraamd.  Hiermee wordt geborgd dat de inzet van Visit Zuid-Limburg als belangrijke, verbonden partner bijdraagt aan de uitvoering van de visie waarbij voor Eijsden-Margraten met name ook sturen op Green Destination, Geoparkstatus en Euregioprofilering. 

Voortgang programma 2

Terug naar navigatie - Voortgang programma 2

Landschap en Landbouw

Binnen het programma landschap en landbouw ligt de focus op de volgende punten, dit naast de gebruikelijke projecten die u van ons kent zoals uitvoering van het bomenplan, realiseren van de wandelpadenknooppuntensysteem, beheer en onderhoud van de openbare ruimte etc..

Gebiedsdifferentiatienota
De gebiedsdifferentiatienota volgt uit het vastgestelde manifest Buitengewoon buitengebied. De gebiedsdifferentiatie gaat in op wat we kenmerkend vinden aan ieder landschapstype en hoe de gemeente Eijsden- Margraten haar doelen uit het manifest per landschapstype gaat bereiken. Het product is een kaart met daarop de in het manifest beschreven ambities weergeven met een vertaling waar welke (on) mogelijkheden zijn. Dit is uitgewerkt op gronden in eigendom van de gemeente, maar ook de overige (natuur) gebieden en landschappelijke kwaliteiten van ieder landschapstype. 
Vanuit de functies die het landschapstype heeft, gaat de differentiatienotitie in op wat nodig is om die functies te faciliteren. De notitie beschrijft zowel de kwaliteit als de kwantiteit (hoeveel hebben wij er van en is het zeldzaam op landelijk niveau) van de betreffende landschapstype binnen de gemeente. Tevens gaat het plan in op hoe we als gemeente gaan sturen om onze groene ambities - vertaald in de richtinggevende uitspraken uit het manifest - waar te maken. 

We hebben een projectopdracht geformuleerd en gaan met een adviesbureau aan het werk om deze kaart te realiseren.

Landschapsfonds
De gemeente Eijsden- Margraten is een groene, landschappelijk fraaie gemeente. De gemeente heeft een omvangrijk buitengebied waarin wordt gewoond, gerecreëerd en gewerkt. 
Natuurterreinen zijn in eigendom van terreinbeheerders of particulieren. Het omliggende land, en buitengebied, is van ons allemaal. Dit buitengebied is 60 % agrarisch en staat de laatste jaren volop in de belangstelling maar kent een verarming van het aantal landschapselementen.  
In het manifest Buitengewoon Buitengebied heeft de gemeenteraad van Eijsden Margraten beschreven dat we streven naar een uitbereiding van ons groenblauwe landschappelijke raamwerk, met meer authentieke landschapselementen en betere ecologische verbindingen zodat ons kleinschalige landschap wordt versterkt. 
Om invulling te geven aan de wens van de Raad voor een uitbereiding van ons groenblauwe landschappelijke raamwerk kijken we naar mogelijke realisatie strategieën en financieringsbronnen. De gemeente heeft geen rol in de realisatie N2000 of het natuurnetwerk, wel in landschappelijke verfraaiing. 
Nieuwe landschapselementen  komen op gronden van de gemeente of van derden. De aanleg van kleine landschapselementen  is een eenmalige uitgave en daarna volgt beheer, hier is een incidentele en structurele financiële structuur voor nodig. We zijn deze financiële structuur aan het bouwen inclusief een juridische onderlegger. 
Hiertoe is een plan van aanpak geformuleerd. Samen met uw raad zullen we vorm en inhoud geven aan het Landschapsfonds.

Herijking waardevolle en monumentale bomen
10 jaar na vaststelling van het beleid ten aanzien van waardevolle en monumentale bomen heeft de gemeenteraad ons opdracht gegeven het beleid te herzien en de lijst van Waardevolle en monumentale bomen te herijken. We hebben opdracht verstrekt de waardevolle en monumentale bomen te laten actualiseren en de lijst te herijken.


Maasontwikkeling in relatie tot hoogwaterproblematiek 2021
Zoals bekend zijn we bezig met een ontwikkeling van ons Maasdal en is hier een ruimtelijke visie over geschreven. Naar aanleiding van de overstromingen van het beekdalsysteem Zuid Limburg en de Maas medio 2021 heeft het rijk hiervoor rijksmiddelen gereserveerd in een propositie. De propositie heeft een raming gemaakt van € 1,2 miljard waarbij € 600 miljoen gaat naar het Maas-systeem en € 600 miljoen naar het beeksysteem. Van de € 600 miljoen voor het Maas-systeem wordt € 300 miljoen bekostigd door de rijksoverheid en € 300  miljoen door de lagere overheden. Binnen de propositie wordt gezocht naar een integrale oplossing voor de Maas in relatie met de ruimtelijke doelen, maar ook met de klimaatopgaves.

 

Openbare ruimte

De grondstof- en brandstofprijzen blijven doorstijgen, als gevolg van de oorlog tussen Rusland - Oekraïne en de Corona pandemie. 
Normaal gesproken zijn producenten en toeleveranciers heel goed in staat om deze prijsschommelingen af te vangen met (langlopende) inkoopcontracten. Zolang de prijsstijgingen niet al te groot zijn en van korte duur zijn levert dit geen of weinig problemen op. Maar nu de prijsstijgingen aanhouden en in sommige gevallen extreme pieken vertonen verandert de situatie. Nieuwe prijsafspraken moeten worden gemaakt en dat betekent dat veel prijzen zullen stijgen. Het einde van de prijsstijgingen is nog lang niet in zicht. Naast de sterke prijsstijgingen blijft ook de beschikbaarheid van sommige grondstoffen een probleem. Schaarste in de markt leidt dan ook tot leveringsproblemen. De producten die op dit moment het meeste last hebben van extreme prijsontwikkelingen en leveringsproblemen zijn de producten waar staal, aluminium en kunststof in zijn verwerkt. Daarnaast zijn veel industrieën geraakt door de gevolgen van de coronapandemie. Hierdoor kwam even de klad in veel ontwikkelingen, maar veel markten herstelden razendsnel en de vraag naar grondstoffen neemt toe. Daardoor ontstaan er leveringsproblemen en stijgen de prijzen van onder meer olie, hout en staal gerelateerde producten. Dit gaat ons raken in zowel de investeringen als de exploitatiebudgetten van Openbare Ruimte.  Voor nu is het nog te vroeg om hier exacte becijferingen van te maken. In de 2e Burap zullen we dit nader toelichten en ook in de begroting 2023-2026 rekening mee houden.

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
Wat mag het kosten? Primitief Begr.wijz. Begroting Begr.wijz. Begroting 2022
2. Landschap & Natuur Begroting 2022 NW Burap 1 Na Burap 1
Saldo beleidsveld 2.0 Prioritair thema Landschap en landbouw -€ 471.100 € 0 -€ 471.100 € 0 -€ 471.100
Saldo beleidsveld 2.1 Buitengewoon Buitengebied -€ 90.641 € 0 -€ 90.641 € 0 -€ 90.641
Saldo beleidsveld 2.2 Openbare ruimte -€ 784.892 -€ 94.000 -€ 878.892 € 0 -€ 878.892
Saldo beleidsveld 2.3 Economie, recreatie en toerisme € 687.467 -€ 13.500 € 673.967 -€ 13.224 € 660.743
Saldo beleidstaak vóór bestemming -€ 659.166 -€ 107.500 -€ 766.666 -€ 13.224 -€ 779.890
Mutaties reserves -€ 99.000 € 0 -€ 99.000 € 0 -€ 99.000
Saldo beleidstaak na bestemming -€ 758.166 -€ 107.500 -€ 865.666 -€ 13.224 -€ 878.890