Programma 4: Wonen en Leefomgeving

Eijsden-Margraten is gezien haar ligging in de directe nabijheid van het stedelijk gebied, de landschappelijke kwaliteiten en aanwezige voorzieningen een aantrekkelijke woonomgeving en wil dat graag blijven. Wij streven naar een woningvoorraad met passende woningen voor onze inwoners in een leefomgeving die gezond, veilig en prettig is om in te wonen. Kwaliteit en duurzaamheid zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.

Passende woningen zoeken we niet alleen in nieuwbouw maar ook in de transformatie van met name cultuur-historische waardevolle panden en vrijkomend agrarisch vastgoed. Door op innovatieve en creatieve wijze cultuur-historische waardevolle panden te herbestemmen worden deze behouden voor de toekomst. Vanuit de gedachte dat we een inclusieve gemeente willen zijn, wordt in het programma Wonen en Leefomgeving de komende jaren hierop verdere invulling geven. De basis is dat woningbouwplannen, waaraan medewerking wordt verleend, moeten passen bij de behoefte.

Volgens diverse bevolkingsprognoses blijft het aantal huishoudens tot 2030 stijgen. De meeste groei wordt verwacht in de groep alleenstaande 65-plussers. De groep tweepersoonshuishoudens 65-plussers groeit beperkt. De groep 23-65 jarigen neemt naar verwachting beperkt af. Volgens ons woonbehoefteonderzoek voor de periode 2022-2035 is de verwachting, dat in elk segment van de koopsector de behoefte toeneemt. Met name in de prijsklasse € 325.000 tot € 450.000 en boven de € 450.000.

Uit het recentelijk uitgevoerde woningbehoefteonderzoek volgt een opgave tot 2030 van ca. 710 woningen, waarvan 610 koopwoningen en 100 huurwoningen. Rekeninghoudende met een wenselijke schaarste van 1% dient uitgegaan te worden van het realiseren van in totaal circa 600 woningen waarvan ca. 465 (78%) koopwoningen en ca. 135 (22%) huurwoningen. Opvallend is dat de toename in de huursector veroorzaakt wordt door een groeiende behoefte aan zorgwoningen en woningen die noodzakelijk zijn voor woonurgenten en aandachtsgroepen.
Jaarlijks krijgt de gemeente taakstellend een huisvestingsopgave vanuit het Rijk opgelegd om statushouders te huisvesten. Verwacht wordt dat deze doelgroep stijgende is t.o.v. de cijfers als voornoemd. Daarnaast is er in Eijsden-Margraten een opgave rondom de huisvesting van aandachtsgroepen, met name zorgvragers in diverse leeftijdscategorieën. Voor deze laatste doelgroep dienen de komende jaren ook extra investeringen gedaan te worden. Dit sluit aan bij het Rijksbeleid dat voorbereid wordt waarin gemeenten antwoord geven op de huisvestingsvraagstukken van deze mensen.

Verwacht wordt dat hiertoe een visie en een verordening dient te worden opgesteld waarmee een passende woningtoewijzing voor deze doelgroep wordt georganiseerd. In maart 2023 hebben de provincie, de Limburgse gemeenten en de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de Limburgse Woondeal 2023-2030 afgesloten. Op basis van deze deal moet vanaf 2025 het aandeel van nieuwe woningbouwplannen voor 2/3 bestaan uit betaalbare woningen. Hieronder wordt verstaan koopwoningen tot maximaal € 355.000,-- en sociale en midden-huurwoningen. De behoefte aan betaalbare woningen is zowel bij jongeren/starters als ouderen stijgende.    

Vanwege het groeiende aantal ouderen en alleenstaanden, de toenemende vraag om statushouders te huisvesten, de stijgende woonzorgbehoefte en de Limburgse Woondeal 2023-2030, staan wij voor een grote transformatieopgave waarvoor intensieve samenwerking met de woningcorporaties noodzakelijker wordt dan ooit om aan deze opgave tegemoet te komen. 
Op het gebied van mobiliteit zetten we de komende jaren in op een veilige en duurzame infrastructuur met goed toegankelijke kernen waarin het parkeren goed geregeld is voor onze eigen inwoners als voor onze bezoekers. Onverkort wordt uitvoering gegeven aan het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan, waarbij de accenten gelegd zullen worden op een drietal thema´s: veiligheid, parkeren en bereikbaarheid. Tussentijds vindt hierop monitoring en zo nodig bijsturing plaats.

4.0 Wat mag het kosten?

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?

Programma 4 Wonen en Leefomgeving
Begroting 2023NW Begroting 2024 Meerjarenraming 2025 Meerjarenraming 2026 Meerjarenraming 2027
Lasten
4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern -2.798.428 -824.976 -540.991 -227.943 -227.638
4.2 Zorgvuldige implementatie Omgevingswet -439.520 -459.566 -472.566 -498.858 -505.358
4.4 Aanpak parkeren in Eijsden en Margraten -98.469 -65.576 -65.204 -64.832 -64.459
4.5 Optimalisatie bereikbaarheid kernen -57.000 -32.300 -12.300 -12.300 -12.300
4.6 Openbare ruimte als visitekaartje -6.965.060 -7.471.100 -7.689.017 -7.814.302 -8.071.102
4.7 Vastgoed -3.423.365 -3.689.927 -4.093.843 -4.254.229 -4.131.388
Totale lasten -13.781.842 -12.543.445 -12.873.921 -12.872.464 -13.012.246
Baten
4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern 2.744.240 726.963 413.252 102.502 102.502
4.2 Zorgvuldige implementatie Omgevingswet 644.249 462.500 462.500 462.500 462.500
4.4 Aanpak parkeren in Eijsden en Margraten 7.650 0 7.650 0 7.650
4.6 Openbare ruimte als visitekaartje 3.756.445 4.139.105 4.021.970 4.032.071 4.066.785
4.7 Vastgoed 754.537 771.868 761.068 761.068 761.068
Totale baten 7.907.121 6.100.437 5.666.440 5.358.141 5.400.505
Saldo programma voor resultaatbestemming -5.874.721 -6.443.008 -7.207.481 -7.514.322 -7.611.741
Mutaties reserves -44.902 -86.992 -53.789 19.219 19.219
Saldo programma na resultaatbestemming -5.919.623 -6.530.000 -7.261.270 -7.495.103 -7.592.522

Toelichting

Terug naar navigatie - Toelichting

4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern
De daling van de lasten en baten van programma 4 wordt veroorzaakt door de afronding van de grondexploitatie "centrumplan Eijsden".

4.6 Openbare ruimte als visitekaartje
De hogere lasten worden veroorzaakt door hogere kapitaalasten op riolen en meer lasten voor het btw compensatiefonds. De hogere baten worden veroorzaakt door een hogere aanwending van de voorziening riolen en meer inkomsten rioolrechten.

4.7 Vastgoed
De hogere lasten worden voornamelijk veroorzaakt door hogere kapitaallasten.

4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern

Terug naar navigatie - 4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern

De grote vraag naar woningen vraagt om een versnelling van nieuwbouw in de hele gemeente. Wij streven daarbij naar een gevarieerd aanbod in alle kernen dat aansluit bij de behoeften. Insteek is het behoud van vitale kernen en dat onze inwoners zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen blijven wonen. Focus komt primair te liggen op het realiseren van betaalbare en duurzame woningen voor starters. Daarnaast wordt middels nieuwbouw ingezet op het bevorderen van de doorstroming in de woningmarkt door levensloopgeschikte woningen te realiseren.

Op basis van een integraal woningbouwprogramma wordt in kwantitatieve zin op integrale wijze antwoord gegeven hoe invulling te geven aan de woonopgaven tot 2030 inclusief de reguliere opgaven rondom huisvesting van woonurgenten en aandachtsgroepen. Jaarlijks zal de voortgang gemonitord worden en verantwoord worden richting raad.

In kwalitatieve zin hechten we veel waarde aan de instandhouding van de karakteristieken van onze kernen. We zetten dan ook in op realisatie van nieuwbouwplannen die niet alleen aansluiten bij de behoeften van onze inwoners maar die ook goed aansluiten bij de dorpse structuren en waarbij vraagstukken vanuit duurzaamheid, klimaatverandering en dit programma op passende wijze geïncorporeerd worden in de planvorming.

Om bij te dragen aan de transformatie-opgaven in de landbouw en verloedering van leegstaande panden te voorkomen, gaan we ruimhartig om met initiatieven die woonruimten realiseren in leegstaande en/of vrijkomende boerderijen en historische panden. Belangrijke voorwaarde blijft dat het initiatief past bij de plek en de omgeving.

Om de versnelling in de woningbouw kracht bij te zetten wordt buiten de gebaande paden gehandeld. Instrumentarium dat voorhanden is om te kunnen versnellen, wordt ingezet. Hierbij moet gedacht worden aan actieve strategische grondverwerving en overige planologische instrumenten die beschikbaar zijn. Ook worden ontwikkelingen op rijksniveau in deze nauw gevolgd. Dit alles om op alle mogelijke manieren versnelling in de woningbouw te effectueren. Actief zal ook gestuurd worden op het maken en naleven van concrete prestatie-afspraken met woningcorporaties.

Door krapte op de woningmarkt, het kunnen (blijven) wonen in de eigen leefomgeving en het realiseren van betaalbare woningen worden nieuwe flexibele woonvormen verkend. De mogelijkheden rondom zelfbewoningsplicht en het instellen van een huisvestingsverordening worden eveneens verkend. Ruimte wordt geboden voor het realiseren van mantelzorgwoningen.

Voor het realiseren van betaalbare starterswoningen wordt gekeken hoe een aantrekkelijk starters-arrangement aangeboden kan worden voor wat betreft typologie woning alsook in ondersteunende zin vanuit financieel oogpunt. Gestreefd wordt naar het realiseren van starterswoningen voor een bedrag van 265.000 euro. De starterslening wordt derhalve gecontinueerd. Instrumenten vanuit het grondbeleid zoals erfpacht worden in deze verkend. Als ook concepten die elders in het land worden gehanteerd zoals b.v. het Westland-model.

De vele wetten en regels die aan een omgevingsvergunning ten grondslag liggen zorgen voor een complexe situatie die bij inwoners vaak tot frustraties leiden. In combinatie met de grote omvang aan principe-verzoeken en vergunningaanvragen, wordt naast het versnellen van planvorming ingezet op het versnellen van het vergunningenproces en bestemmingsplanprocedures. Sturen op hoofdlijnen is het uitgangspunt en sturen op detailniveau waar noodzakelijk. Hiermee wordt niet alleen bijgedragen aan de dienstverleningsopgave en de versnelling van de woningbouw maar ook in het meer beheersbaar maken van de werkdruk in de organisatie.

Wat gaan we ervoor doen in 2024?

4.2 Zorgvuldige implementatie Omgevingswet

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

4.2 Zorgvuldige implementatie Omgevingswet

Terug naar navigatie - 4.2 Zorgvuldige implementatie Omgevingswet

De inwerkingtreding van de Omgevingswet en de wet private kwaliteitsborging (Wpkb) is voorzien per 1 januari 2024. Beide wetten hebben grote impact op het werken van de gemeente. Zowel in de voorbereidende zin alsmede in de verdere uitvoering worden deze bestuursperiode belangrijke stappen gezet rondom de toekomstrichting van onze leefomgeving en de wijze waarop vanuit gemeentewege ontwikkelingen oppakken. We zorgen dan ook voor een zorgvuldig implementatietraject van de Omgevingswet. Hiervoor wordt gebruikt gemaakt van een daarvoor opgestelde routeplanner Omgevingswet.

Op het moment dat de Omgevingswet inwerking treedt, worden de vigerende bestemmingsplannen automatisch omgezet in omgevingsplannen. In het licht van de verplichting dat we uiterlijk eind 2029 voor de gehele gemeente moet beschikken over een of meerdere omgevingsplannen, hoe hieraan invulling te geven.

Als gevolg van de Wpkb gaat de toetsing van bouwaanvragen aan het bouwbesluit naar de private sector. De gemeente beoordeelt of dit goed gebeurt en treedt waar nodig handhavend op. Door deze wijziging vervalt een voorname grondslag voor het heffen van legesinkomsten. Dit betekent dat gemeente minder baten krijgen terwijl de lasten niet navenant verminderen. Hierop is reeds begrotingstechnisch geanticipeerd. De daadwerkelijke (financiële) effecten zullen worden gemonitord en bezien wordt welke mogelijkheden er zijn om het financiële effect te dempen.

 

4.3 Veilige fiets- en wandelverbindingen

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

4.3 Veilige fiets- en wandelverbindingen

Terug naar navigatie - 4.3 Veilige fiets- en wandelverbindingen

Eijsden-Margraten wil een aantrekkelijke wandel- en fietsgemeente zijn. Dit sluit goed aan bij onze duurzaamheids- en gezondheidsdoelstellingen om inwoners en bezoekers te verleiden om meer te bewegen, het autogebruik te verminderen en het elektrisch fietsen te stimuleren. Voorop hierin staat het bieden van meer veiligheid aan de kwetsbare verkeersdeelnemers,  fietsers, wandelaars, mensen met een beperking en schoolgaande kinderen.

We streven naar een betere scheiding tussen gemotoriseerd en langzaam verkeer. Daar waar mogelijk worden vrijliggende fietspaden gerealiseerd dan wel krijgen fietsers voorrang op het gemotoriseerd verkeer door straten autoluw te maken. Indien noodzakelijk zal vanuit veiligheidheidsoogpunt het fietsnetwerk worden uitgebreid. Bij wegen gaat in dergelijke situaties de voorkeur uit naar het aanbrengen van open waterdoorlatende verharding.

Naast een veilig fietsnetwerk wordt – in samenspraak met de scholen – uitvoering gegeven aan veilige school-thuis-routes en veilige schoolomgevingen. Speciale aandacht gaat uit naar de oversteek Termaar in de kern Margraten.

Voor de wandelaar wordt in samenwerking met de Zuid-Limburgse gemeenten het Knopen-Lopen geïntroduceerd.

Extra aandacht gaat uit naar mensen met een beperking. Ook voor hen streven wij een gebruiksvriendelijke, veilige en comfortabele leefomgeving na. 

Wat gaan we ervoor doen in 2024?

4.4 Aanpak parkeren in Eijsden en Margraten

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

4.4. Aanpak parkeren in Eijsden en Margraten

Terug naar navigatie - 4.4. Aanpak parkeren in Eijsden en Margraten

De parkeerproblematiek in een aantal kernen neemt toe. Met name doet zich dat voor in de historische kern Eijsden. In mindere mate is dat aan de orde in de kern Margraten. Vanwege de aanwezige voorzieningen in deze centra is hier sprake van een grote parkeervraag. Bovendien blijkt uit de opgehaalde reacties binnen het GVVP dat in beide kernen de bewoners en bezoekers aangeven dat het huidige parkeerbeleid hier onduidelijk is en voor verbetering vatbaar is. 

 

Wat gaan we ervoor doen in 2024?

4.5 Optimalisatie bereikbaarheid kernen

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Optimalisatie bereikbaarheid kernen

Terug naar navigatie - Optimalisatie bereikbaarheid kernen

Het toenemende auto- en vrachtverkeer tussen Aken en Maastricht, het recreatief verkeer op de Mergellandroute en het landbouwverkeer zorgen voor druk op onze infrastructuur met sluipverkeer tot gevolg. Ook grens-overschrijdend sluipverkeer via grensovergang “Withuis” van zwaar vrachtverkeer en autoverkeer via “de Schans” vraagt om onderzoek en oplossingen.

Het leefklimaat en de bereikbaarheid van de kern Margraten staat onder druk door zwaar- en toeristisch verkeer komende en gaande vanuit Valkenburg a/d Geul. In het kader hiervan wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de doorstroming van het verkeer te verbeteren en daarmee de verkeersveiligheid in en rondom de kern te verbeteren.

Het openbaar vervoer is een provinciale aangelegenheid. We blijven ons inzetten voor een goed functionerend vervoersnetwerk binnen onze gemeente. Dit betekent dat naast het reguliere openbaar vervoer bezien wordt welke alternatieven er zijn om de bereikbaarheid en ontsluiting van onze kernen te optimaliseren.

 

Wat gaan we ervoor doen in 2024?

4.6 Openbare ruimte als visitekaartje

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Openbare ruimte als visitekaartje

Terug naar navigatie - Openbare ruimte als visitekaartje

De inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte, onze leefomgeving, dragen in hoge mate bij aan de kwaliteit van leven van onze inwoners. Op dit moment vormt de openbare ruimte een belangrijk visitekaartje van onze gemeente. Dit willen we ook zo houden naar de toekomst. We zijn er trots op hoe de eigen buitendienst mede hieraan invulling geeft.

Daarbij komt nog dat de coronacrisis er mede voor heeft gezorgd dat inwoners en bezoekers de openbare ruimte meer zijn gaan waarderen. Het buitenleven in de vorm van wandelen, sporten en ontmoeten is toegenomen.

Het is evenwel een grote financiële opgave om de openbare ruimte en meer specifiek de kwaliteit van de infrastructuur op niveau te houden. Zeker in het licht van de stijgende kosten.

Onverkort wordt uitvoering gegeven aan het wegenbeleidsplan. Achterstallig onderhoud op wegen wordt voor 2025 weggewerkt.

We streven naar een openbare ruimte die de gevolgen van de klimaatverandering kan opvangen. Groen vermindert hittestress en helpt bij het afvoeren van regenwater. We zetten derhalve in op een openbare ruimte die qua inrichting bestand is tegen de effecten van de klimaatverandering en de impact van langdurige droogte en hevige neerslag zo beperkt mogelijk is. We bevorderen het verminderen van verharding en de aanplant van meer bomen en groen (dus meer biodiversiteit). Ook het realiseren van voorzieningen om het water zoveel mogelijk vast te houden en te kunnen infiltreren in de bodem bevorderen we.

Vergroening van de kernen is een manier om hiermee om te gaan en draagt bovendien bij aan het goede leefklimaat dat we nastreven.

Actief wordt ingezet op het inrichten van bloemrijke stroken of percelen in en rondom de kernen. Hiermee wordt niet alleen de biodiversiteit versterkt, maar wordt ook meer kleur gegeven aan de kernen, hetgeen bijdraagt aan onze ambitie ‘’openbare ruimte als visitekaartje’’.

Ook willen we een openbare ruimte met meer ruimte voor beweging, ontspanning en ontmoeting. Dat bevordert de gezondheid van jong en oud. Bij nieuwbouwplannen en reconstructies van wegen wordt op integrale wijze bezien hoe op voornoemde onderdelen de kwaliteit van de openbare ruimte verder versterkt kan worden.

Wat gaan we ervoor doen in 2024?

Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Beleidsindicatoren
Beleidsindicatoren Programma 4: Wonen & Mobiliteit
Naam Indicator Eenheid Bron Waarde Waarde Waarde
E-M 25.000 - 50,000 NL
Verwijzingen halt Aantal per 1.000 jongeren Halt 12 6 11
2021 2021 2021
Winkeldiefstallen Aantal per 1.000 inwoners CBS 0,2 1,0 1,8
2021 2021 2021
Geweldsmisdrijven Aantal per 1.000 inwoners CBS 1,9 3,0 4,3
2021 2021 2021
Diefstallen uit woning Aantal per 1.000 inwoners CBS 1,0 1,1 1,3
2021 2021 2021
Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) Aantal per 1.000 inwoners CBS 2,3 4,7 6,1
2021 2021 2021

Kaderstellende documenten

Terug naar navigatie - Kaderstellende documenten

Bestuursakkoord 2023 - 2026

Terug naar navigatie - Bestuursakkoord 2023 - 2026
Ambitie Wat gaan we ervoor doen in 2023 t/m 2026 2024 2025 2026
4.1 Woningbouw naar behoefte in elke kern Actief sturen op maken en naleven prestatie-afspraken met woningbouwcorporaties. x x x
De starterslening continueren. x x x
Een TaskForce wonen instellen. x x x
Instrumentarium inzetten dat bijdraagt aan versnelling woningbouw x x x
Nieuwe flexibele woonvormen verkennen. x x x
Op basis van het integraal woningbouwplan voor 1 januari 2025 vastgestelde omgevingsplannen aan de raad voorleggen. x
Ruimhartig omgaan met initiatieven die woonruimten realiseren in leegstaande en/of vrijkomende boerderijen en historische panden. x x x
Verdere uitvoering geven aan de gebiedsontwikkelingen Poort van het Heuvelland, de stationsomgeving Eijsden en de kern Cadier & Keer. x x x
4.2 Zorgvuldige implementatie Omgevingswet Het vergunningenproces versnellen en het nieuwe werken op grond van de Omgevingswet vorm en inhoud geven. x
Implementatie Omgevingsvisie x
In 2023 het ambitieniveau rondom het gemeentelijk Omgevingsplan bepalen. x
De effecten van de Wpkb en Omgevingswet monitoren monitoren. x
De raad periodiek meenemen in de ontwikkelingen en de stappen die gezet worden rondom de Omgevingswet. x x x
Investeren in kennis en kunde rondom de Omgevingswet zowel bij de organisatie als het bestuur als de raad. x
4.3 Veilige fiets- en wandelverbindingen Onverkort uitvoering geven aan het Gemeentelijke Verkeers- en Vervoersplan. x x x
Samen met scholen invulling geven aan veilige school-thuis-routes en veilige schoolomgevingen. x x x
Uitvoering geven aan het Convenant Platform Zorgvragers: toegankelijkheid van de openbare ruimte voor minder validen verbeteren x x x
4.4 Aanpak parkeren in Eijsden en Margraten Parkeeronderzoeken uitvoeren in de kern Margraten en Eijsden. x
4.5 Optimalisatie bereikbaarheid kernen De verkeersproblematiek Keerderberg via de ´Poort van het Heuvelland´ aanpakken. x
4.6 Openbare ruimte als visitekaartje Onverkort uitvoering geven aan het wegenbeleidsplan en verankeren het MIP en MOP meerjarig in de begroting. x x x
Bloemrijke stroken of percelen in en rondom de kernen realiseren. x
Vergroening door inwoners stimuleren. x x x
Ruimte scheppen voor het adopteren van de inrichting en/of het beheer van de openbare ruimte. x x x
Bij nieuwbouwplannen en bij reconstructie van wegen vergroening en ruimtes voor ontspanning/ontmoeting integreren. x x x